Thác Bản Giốc
Bách khoa toàn thư mở
Wikipedia
Thác Bản Giốc vào mùa mưa
nhìn từ Việt Nam, bên trái ảnh là thác phụ, bên phải ảnh là thác chính.
Thác Bản Giốc nhìn từ Trung
Quốc vào mùa khô, bên trái ảnh là thác phụ, bên phải ảnh là thác chính
Sông Quây Sơn
Ảnh thác Bản Giốc thời Pháp thuộc với nhóm lính tập và viên chỉ huy người Pháp chụp
bên dòng thác
Thác Bản Giốc, Trung Quốc gọi
là cặp thác Đức Thiên-Bản Ước (tiếng Trung: 德天－板約;bính âm: Détiān - Bǎnyuē), là một
hoặc hai thác nước nằm trên sông Quây Sơn tại
biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc. Nếu nhìn từ phía dưới chân thác,
phần thác bên trái và nửa phía tây của thác bên phải thuộc chủ quyền của Việt
Nam tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh,
tỉnh Cao Bằng; nửa phía đông
của thác bên phải thuộc chủ quyền của Trung Quốc tại thôn Đức Thiên, trấn Thạc
Long, huyện Đại Tân, thành phố Sùng Tả của khu tự trị dân tộc Choang
Quảng Tây. Thác nước này cách huyện lỵ Trùng Khánh khoảng 20 km về phía
đông bắc, cách thủ phủ Nam Ninh của Quảng Tây khoảng 208 km.
Theo quan điểm của Trung Quốc thì thác chính
và thác phụ là hai thác riêng biệt, thác chính (Đức Thiên) có chiều rộng
100 m, độ sâu 60 m và độ cao là 70 m. Theo quan điểm của phía
Việt Nam, thác Bản Giốc bao gồm cả thác chính và phụ với tổng chiều rộng là 208 m.[1] Thác Bản Giốc được
chia thành hai phần, phần ở phía Nam gọi là thác Cao, đây là thác phụ vì lượng
nước không lớn. Thác Thấp là thác chính nằm ở phía Bắc trên biên giới Việt
Trung.
Thác Bản Giốc là thác nước lớn thứ tư thế
giới trong các thác nước nằm trên một đường biên giới giữa các quốc gia (Sau thác Iguazu giữa Brasil - Argentina, thác Victoria nằm giữaZambia - Zimbabwe; và thác Niagara giữa Canada và Hoa Kỳ).[2] Tuy nhiên, theo Tân Hoa xãthì thác Bản Giốc là thác xuyên quốc
gia lớn thứ hai trên thế giới.[1] Thác Bản Giốc là thác
nước tự nhiên lớn nhất khu vực Đông Nam Á.[1][2]
Thác Bản Giốc là một thắng cảnh du lịch nổi
tiếng, từng được Tạp chí Địa lý Quốc gia Trung Quốc bình
chọn là một trong sáu thác nước đẹp nhất Trung Quốc vào năm 2005.[3][4] Ngoài ra, Nhân dân Nhật báo và Đài
Truyền hình Trung ương Trung Quốc cũng đã đánh giá thác Bản
Giốc là một trong mười thác nước đẹp nhất Trung Quốc.[2][5] Thác Bản Giốc cũng đã
đi vào nghệ thuật tạo hình với những tác phẩm hội họa và nhiếp ảnh đặc sắc.
Ngoài giá trị du lịch và nghệ thuật, thác cũng có tiềm năng thủy điện. Ngoài ra,
tại Việt Nam, cũng có nhận
định cho rằng thác Bản Giốc là thác nước đẹp nhất của quốc gia. Theo thống kê
của Sở Văn hóa - Thể thao - Du lịch của tỉnh Cao Bằng, mỗi năm Việt Nam có
khoảng 30.000 người đến thăm Bản Giốc, còn phía Trung Quốc đón gần 1 triệu lượt
người.[6] Ngày 8 tháng 12 năm
2012, Tổng công ty du lịch Sài Gòn (Saigontourist) đã làm lễ động thổ xây dựng
khu nghỉ dưỡng Sài Gòn - Bản Giốc tại xã Đàm Thủy. Dự kiến, khu nghỉ dưỡng Sài
Gòn-Bản Giốc có tổng kinh phí đầu tư khoảng 170 tỉ đồng, đạt tiêu chuẩn 4 sao
và đưa vào khai thác cuối năm 2013.[7]
Thác Bản Giốc nằm trên dòng chảy của sông Quây Sơn (歸春河, âm Hán Việt là "Quy Xuân hà"). Sông
này bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy về hướng biên giới hai nước rồi vào lãnh thổ
Việt Nam tại Pò Peo thuộc
xã Ngọc Khê, huyện Trùng Khánh.
Từ xã Ngọc Khê, sông chảy qua các xã Đình Phong, Chí Viễn,
khi đến xã Đàm Thuỷ, dòng sông lượn quanh dưới chânnúi Cô
Muông rồi qua các cánh đồng của Đàm Thuỷ, qua bãi ngô trên bản Giốc,
quay trở lại đường biên giới rồi tách ra thành nhiều nhánh. Lòng sông ở đó đột
ngột trụt xuống khoảng 35 m, tạo thành thác Bản Giốc. Sau khi đổ xuống chân
thác, sông quay hẳn vào lãnh thổ Trung Quốc.
Giữa thác có một mô đất rộng phủ đầy cây, xẻ
dòng sông thành ba luồng nước. Vào những ngày nắng, làn hơi nước bắn ra từ thác
tạo thành cầu vồng. Dưới chân
thác là mặt sông rộng với hai bên bờ là những thảm cỏ và vạt rừng. Cách thác
khoảng hơn 5 km cóđộng Ngườm Ngao,
dài 3 km.
Ở giữa thác chính là cột mốc biên giới
Việt-Trung. Cột mốc này được xác định qua hiệp ước về biên giới giữa hai nước
năm 1999 là cột mốc 53 do Pháp - Thanh xây dựng. Theo hiệp ước 1999, phần thác
phụ hoàn toàn thuộc về Việt Nam, phần thác chính chia đôi.[8][9]
Có dư luận cho rằng toàn bộ hai phần thác Bản
Giốc vốn thuộc về Việt Nam và đã bị mất cho Trung Quốc. Thứ trưởng Bộ ngoại
giao Việt Nam Vũ Dũng khẳng định rằng thông tin đó hoàn toàn không có cơ sở,
rằng Công ước
Pháp-Thanh 1887 và Hiệp định 1999 đều quy định đường biên giới
khu vực này chạy theo trung tuyến dòng chảy sông Quế Sơn (Quây Sơn), lên thác
và tới mốc 53 phía trên. Nghĩa là, phần thác phụ hoàn toàn nằm bên phía Việt
Nam, phần thác chính có một phần thuộc Trung Quốc.[10]
Hình
ảnh[sửa]
Thác
phụ nhìn từ Trung Quốc vào mùa khô
.jpg)
.jpg)
